کتاب “Homo Deus: A Brief History of Tomorrow” به فارسی «انسان خداگونه: تاریخ مختصر آینده» اثر یووال نوح هراری، ادامه‌ی فکری کتاب مشهور “انسان خردمند” است که این بار به جای بررسی گذشته، به آینده‌ی محتمل بشریت در قرن بیست و یکم می‌پردازد.

هراری استدلال می‌کند که پس از غلبه‌ی نسبی انسان خردمند بر تهدیدهای سنتی مانند فقر، بیماری و جنگ، اهداف بزرگ جدید او شامل تلاش برای جاودانگی، دستیابی به شادی مهندسی‌شده و ارتقای خود به قدرت‌های خداگونه از طریق فناوری است. او پیش‌بینی می‌کند که این اهداف، انسان را به سوی خلق موجوداتی “فراانسان” با استفاده از بیوتکنولوژی و هوش مصنوعی هدایت خواهد کرد، که این امر، ماهیت زیستی و معنای وجودی ما را دستخوش تغییر می‌کند.

موضوع محوری کتاب “Homo Deus“، تأثیر رادیکال الگوریتم‌ها و داده‌ها بر حاکمیت و اختیار انسان است. هراری از ظهور یک آیین جدید به نام “دیتاایسم” (Dataism) سخن می‌گوید که در آن، کل جهان به عنوان یک شبکه‌ی پردازش داده دیده می‌شود و انسان‌ها تنها به عنوان تراشه‌های آن عمل می‌کنند. این نگرش، پایه‌های انسان‌گرایی (Humanism) که انسان را محور و مرکز جهان می‌دانست، به چالش می‌کشد. هراری این پرسش تکان‌دهنده را مطرح می‌کند که اگر الگوریتم‌ها بتوانند بهتر از خود ما برای ما تصمیم بگیرند، آیا ما در آستانه‌ی انتقال قدرت و کنترل از انسان خردمند به هوش مصنوعی و شبکه‌های داده نیستیم؟

“Homo Deus” یک تحلیل عمیق و تحریک‌آمیز از روندهایی است که می‌توانند به پایان سلطه‌ی انسان و آغاز یک عصر جدید از فرمانروایی داده‌ها منجر شوند.