مرور کتاب «Memorial Days: خاطراتی از سوگ و فقدان» اثر جرالدین بروکس

کتاب “Memorial Days: A Memoir” به فارسی «روزهای یادبود: خاطراتی از سوگ و فقدان» نوشته‌ی جرالدین بروکس، یک اثر غیرداستانی و عمیقاً شخصی است که به بررسی فقدان ناگهانی و مسیر پیچیده سوگواری می‌پردازد. این کتاب جرالدین بروکس درباره سوگ، که در سال ۲۰۲۵ توسط انتشارات وایکینگ منتشر شد، شرح وقایع پس از مرگ شوهرش، تونی هورویتز، روزنامه‌نگار و نویسنده برجسته و برنده جایزه پولیتزر (Tony Horwitz, 1958–2019)، در می ۲۰۱۹ است.

فقدان ناگهانی تونی هورویتز و مواجهه با بوروکراسی مرگ

تونی هورویتز در ۶۰ سالگی و در اوج فعالیت، در ۲۷ می ۲۰۱۹ که مصادف با روز یادبود (Memorial Day) در آمریکا بود، بر اثر ایست قلبی به طور ناگهانی در خیابان‌های واشینگتن دی.سی. از دنیا رفت. این خبر شوکه‌کننده، که تنها از طریق یک تماس تلفنی به Geraldine Brooks رسید، او را به یکباره درگیر نبردی طاقت‌فرسا با سیستم بی‌رحم و درهم شکسته بوروکراسی مرگ در آمریکا کرد.

بروکس مجبور شد بلافاصله از خانه خود در مارتا وینیارد (Martha’s Vineyard) به واشینگتن دی.سی. سفر کند تا:

• مدیریت امور کفن و دفن و مواجهه با پلیس به دلیل نیاز به کالبدشکافی.
• اجبار به تشخیص هویت (ID) از طریق عکس در دفتر پزشکی قانونی، که تجربه‌ای بسیار دلخراش و غیرانسانی بود.
• تلاش برای مدیریت امور مالی، بیمه درمانی (که پس از مرگ تونی لغو شده بود)، و وظایف خانگی که پیش‌تر تونی به تنهایی مدیریت می‌کرد.

سفر به جزیره فلیندرز: جستجو برای «گستردگی»

پس از گذشت بیش از سه سال از مرگ همسرش، بروکس متوجه شد که در نقشی ساختگی از یک «زن عادی» فرو رفته است. او برای انجام کار ناتمام سوگواری و رهایی از «مایْتزار» (maytzar)، یا «مکان تنگ و محدودکننده»، به جزیره دورافتاده فلیندرز در تنگه باس استرالیا سفر کرد. این جزیره، که بروکس پیش از آشنایی با تونی آرزوی زندگی در آن را داشت، محلی برای یافتن «گستردگی» (wideness) در طبیعت، سکوت و زمان است.

در این خلوت، او تلاش می‌کند تا حق سوگواری را که جامعه مدرن به آسانی اعطا نمی‌کند، برای خود احیا کند. در واقع، این سفر مرثیه‌ای است که بروکس در آن تصمیم می‌گیرد «زوزه» خشم و اندوهی را که در لحظه مرگ تونی سرکوب کرده بود، آزاد کند و با فقدان تونی هورویتز کنار بیاید.

سوگواری فراتر از مرزهای فرهنگی و دینی

یکی از نقاط قوت کلیدی در خاطرات سوگ و فقدان جرالدین بروکس، مقایسه روش‌های سوگواری در فرهنگ‌های مختلف است. بروکس چارچوب‌های سنتی را که جامعه مدرن ما فاقد آن‌هاست، بررسی می‌کند:

• یهودیت: از آنینوت (سوگواری شدید بین مرگ و دفن) تا شیوا (هفت روز عزاداری در خانه) و شلوشیم (سی روز محدودیت).
• اسلام: عده (iddah) برای زنان بیوه، یک دوره چهار ماهه برای خروج جزئی از دنیا.
• بومیان استرالیا: Sorry Business که شامل سوگواری جمعی برای هفته‌ها می‌شود.

بروکس با خواندن خاطرات همسرش و بازخوانی جزئیات دلخراش مرگ او، مسیر خود را در سوگواری پیچیده طی می‌کند تا سرانجام با یک فریاد و زوزه رهاشده در آب‌های روشن اقیانوس، رهایی را تجربه کند.

چرا باید «روزهای یادبود» را بخوانیم؟

نقد کتاب Memorial Days نشان می‌دهد که این اثر نه تنها یک شرح صرف از سوگ است، بلکه مدیحه‌ای زیبا و پرشور برای عشق و زندگی مشترک ۳۵ ساله بروکس و هورویتز است. بروکس در این کتاب عمیق، به مخاطبان داغدیده توصیه می‌کند داستان خود را “دوباره تعریف کنند و کنترل آن را به دست بگیرند” و همچنین از نهادهای آمریکایی می‌خواهد که شیوه‌های غیرانسانی خود در قبال داغدیدگان را تغییر دهند.

اگر به دنبال اثری هستید که با صداقتی بی‌باکانه به ماهیت سوگ، عشق پایدار، و تلاش برای یافتن جایگاه خود در دنیایی پس از فقدان بپردازد، کتاب “Memorial Days” را به عنوان یک اثر بصیرت‌آمیز و تاثیرگذار از دست ندهید. جرالدین بروکس با مهارت ژورنالیستی و عاطفی خود، نشان می‌دهد که چگونه «زندگی با وجود زیبایی و رنج، به یک اندازه حقیقی است.»